ΤΙ ΔΕΙΧΝΟΥΝ ΟΙ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΕΣ
Στην Ελλάδα τα στοιχεία που απορρέουν από τις μελέτες δείχνουν ότι τα ποσοστά της παιδικής παχυσαρκίας έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Η συχνότητα εμφάνισής της στα ελληνόπουλα ανέρχεται σε ποσοστό 8,5% στις ηλικίες 7-12 ετών και 6% στην εφηβεία. 1 στα 4 παιδιά ηλικίας 3-18 ετών στην Ελλάδα είναι υπέρβαρο ή παχύσαρκο και 1 στα 3 παιδιά ηλικίας 3-12 ετών έχει αυξημένο σωματικό βάρος. Το ανησυχητικό είναι ότι 1 στα 2 παχύσαρκα και υπέρβαρα παιδιά είναι ικανοποιημένο με το βάρος του (το ίδιο ή ο κηδεμόνας του). Επιπλέον, σχεδόν τα μισά Ελληνόπουλα βρίσκονται κάτω από το όριο του ενδεδειγμένου χρόνου ημερήσιας σωματικής δραστηριότητας (1 ώρα την ημέρα), με το ποσοστό αυτό να μειώνεται με την αύξηση της ηλικίας. Το 14% των παιδιών στην Ελλάδα ξεπερνά τις 2 ώρες καθιστικών δραστηριοτήτων ανά ημέρα, με το ποσοστό αυτό να αυξάνει με την αύξηση της ηλικίας.
Στα παιδιά η φτώχεια και η εγκατάλειψη/ παραμέληση θεωρούνται σημαντικοί παράγοντες εμφάνισης παχυσαρκίας. Μάλιστα με βάση μία έρευνα που διεξήχθη στην Δανία και αφορούσε 10χρονα παιδιά βρέθηκε ότι τα παραμελημένα παιδιά έχουν περισσότερες πιθανότητες να γίνουν παχύσαρκα μέσα στα επόμενα 10 χρόνια.
ΧΕΙΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΑΧΥΣΑΡΚΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ
Για να είναι επιτυχής η προσπάθεια ελέγχου του βάρους του παιδιού θα πρέπει να γίνει με τη συναίνεση του παιδιού. Από εκεί και έπειτα απαιτείται υποστήριξη από το οικογενειακό περιβάλλον (γονείς, γιαγιά, παππού) καθώς κι από όποιον έρχεται σε επαφή με το παιδί. Ο Διαιτολόγος θα πρέπει να καθοδηγεί το οικογενειακό περιβάλλον έτσι ώστε να γίνει πλήρως κατανοητό ότι όλη η προσπάθεια γίνεται για να προαχθεί η υγεία του παιδιού κι όχι απλά να διορθωθεί η εμφάνιση του. Θα πρέπει λοιπόν και η οικογένεια να αλλάξει διατροφικές συνήθειες. Μάλιστα η έμφαση θα πρέπει να δίνεται στην τροποποίηση της διατροφικής συμπεριφοράς και λιγότερο στην απώλεια βάρους. Επειδή τα παιδιά περνούν σημαντικό μέρος της ημέρας στο σχολείο, η διατροφή τους στα διαλείμματα είναι εξίσου σημαντική με αυτήν στο σπίτι.
Ένα διαιτολόγιο με πολλές επιλογές που αφήνει το παιδί να διαλέξει τι θα φάει έχει περισσότερες πιθανότητες να τηρηθεί σωστά διότι δίνει στο παιδί την αίσθηση του ελέγχου.
Το αν πρέπει το παιδί να χάσει κιλά ή να διατηρηθεί στα κιλά του και ψηλώνοντας το βάρος του να εξομαλυνθεί σε σχέση με το ύψος του εξαρτάται από διάφορους παράγοντες. Το σημαντικότερο κρητήριο είναι αν το παιδί είναι παχύσαρκο ή απλά υπέρβαρο. Αν το παιδί είναι υπέρβαρο τότε θα πρέπει απλά να διατηρηθεί το βάρος του και να σταθεροποιηθεί μέχρι το παιδί να ψηλώσει. Αν είναι παχύσαρκο τότε μπορεί το παιδί να μπει σε πρόγραμμα αδυνατίσματος αλλά θα πρέπει η απώλεια να είναι αργή διότι διαφορετικά μπορεί να δημιουργηθεί πρόβλημα στην ανάπτυξη του. Στο πρόγραμμα αδυνατίσματος που θα σχεδιαστεί θα πρέπει να ληφθεί υπόψιν ότι η ανάπτυξη κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας συντελείται με γοργούς ρυθμούς και καθώς το παιδί αναπτύσσεται, αυξάνουν και οι ανάγκες του σε θρεπτικά συστατικά.
ΠΩΣ ΝΑ ΠΑΡΕΜΒΑΙΝΟΥΝ ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ
Κατ΄ αρχάς, θα πρέπει ο γονέας από πολύ μικρή ηλικία να γαλουχεί το παιδί του έτσι ώστε να συνειδητοποιεί από μόνο του τι τρώει. Αυτή είναι μια χρονοβόρα διαδικασία και κάθε παιδί χρειάζεται διαφορετική προσέγγιση. Σε γενικές γραμμές, για να μάθουμε τα παιδιά μας να τρώνε σωστά, θα πρέπει να τα ενθαρρύνουμε να τρώνε αργά και να σταματούν μόλις αισθανθούν πληρότητα στο στομάχι.
- Δεν είναι σωστό να πιέζουμε τα παιδιά να τρώνε όλο το φαγητό τους, εάν τα ίδια δεν το επιθυμούν.
- Πρέπει να τα διδάξουμε να επιλέγουν τρόφιμα με χαμηλά λιπαρά και να καταναλώνουν την κατάλληλη ποσότητα από το εκάστοτε φαγητό.
- Τα παιδιά πρέπει να μάθουν επίσης να τρώνε πρωϊνό. Έρευνες έχουν δείξει ότι η πνευματική απόδοση των παιδιών είναι υψηλότερη όταν καταναλώνουν πρωινό.
- Τρόφιμα που είναι ιδιαίτερα δημοφιλή στα παιδιά, όπως οι τηγανητές πατάτες και τα παγωτά, δεν θα πρέπει να αποκλείονται από τη διατροφή τους. Κάτι τέτοιο, άλλωστε, μπορεί να κάνει τα παιδιά να αντιμετωπίζουν τα φρούτα και τα λαχανικά σαν εχθρό τους και να αποζητούν ακόμα περισσότερο τις λιπαρές τροφές. Ας μην ξεχνάμε ότι τα παιδιά αντιδρούν στις απαγορεύσεις με αρνητικό τρόπο.
- Τέλος, οι γονείς δεν θα πρέπει να καταφεύγουν σε ακρότητες και υπερβολικούς περιορισμούς, διότι μπορεί να προκληθούν ανεπάρκειες και να μειωθεί ο ρυθμός ανάπτυξης στα παιδιά, ενώ παράλληλα μπορεί να εμφανισθούν διαταραχές στη διατροφική συμπεριφορά, όπως είναι η βουλιμία ή η ανορεξία.
Ενδεικτικό μενού ενός παιδιού
Ένα μέσο υγιές παιδί, που δεν χρειάζεται ειδική τροποποίηση στο βάρος του, ενδεικτικά μπορεί να καταναλώνει:
Πρωϊνό: 1 ποτήρι γάλα πλήρες, 1 φλιτζάνι δημητριακά πρωινού (της
αρεσκείας του).
Πρόγευμα (στο σχολείο): 1 τοστ με γαλοπούλα και τυρί, 1 χυμό.
Μεσημεριανό: Μία κανονική μερίδα φαγητού και 1 πιάτο σαλάτα.
Απογευματινό: 2 φρούτα ή 1 κεσεδάκι γιαούρτι ή ένα bar δημητριακών + 1 φρούτο
Βραδινό: Μία μερίδα φαγητού (μικρότερη ποσότητα σε σχέση με
το μεσημεριανό) και μία σαλάτα.
Προ ύπνου: 1 ποτήρι γάλα πλήρες (αυτό το γεύμα μπορεί να συμπτυχθεί
και με το βραδινό).